İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun 19 Mart’ta gözaltına alınarak tutuklanmasının ardından piyasalarda yaşanan çalkantı, faiz oranlarına da ağır bir fatura çıkardı. Merkez Bankası politika faizini artırsa da, piyasa faizleri bu artışın çok daha ötesine geçti.
Merkez Faizi Arttırdı, Piyasa Daha Sert Tepki Verdi
Merkez Bankası, nisan ayındaki Para Politikası Kurulu toplantısında politika faizini yüzde 42,5’ten yüzde 46’ya kadar çıkardı. Ancak piyasalarda yaşanan tedirginlik, politika faizinin ötesinde etkiler yarattı. Ağırlıklı fonlama maliyeti 5,5 puan, TLREF (Türk Lirası Referans Faiz Oranı) 7 puan, ticari kredi faizleri ise yaklaşık 10 puan yükseldi. Bu artışlar, 19 Mart’tan 18 Nisan’a kadar olan bir aylık dönemde gerçekleşti.
Merkez, Faiz Koridorunu da Genişletti
Çalkantılı süreçte Merkez Bankası, ara toplantıyla faiz koridorunun üst sınırını yüzde 46’ya çıkardı. Ardından politika faizini yüzde 46’ya, gecelik borç verme faizini ise yüzde 49’a yükseltti. Bu adımlarla birlikte bankaların fonlama kaynaklarına erişimi farklı kanallardan daha yüksek maliyetlerle sağlandı.
TLREF ve Repo Faizleri Sert Yükseldi
Borsa İstanbul’da gecelik ortalama repo faizi 18 Mart’ta yüzde 42 seviyesindeyken, 18 Nisan itibarıyla yüzde 48,95’e kadar ulaştı. Aynı şekilde TLREF faizi de bir ay içinde 7 puanlık bir artış göstererek yüzde 48,99 seviyesine çıktı. Ağırlıklı fonlama maliyeti ise yüzde 47,97 ile politika faizinin üzerine çıktı.
Ticari Kredilerde Faiz %60’lara Dayandı
Bankacılık sektörü kaynaklarına göre, ticari kredi faizleri de bu süreçten sert şekilde etkilendi. 18 Mart’ta yüzde 42-44 aralığında olan ticari kredi faizleri, bir ayda yüzde 51-54 seviyelerine çıktı. Bazı özel bankalarda ise faiz oranları yüzde 60’ı aştı. Bu gelişmeler, uzun vadeli kredi kullanmak isteyen işletmeler için ciddi bir maliyet artışı anlamına geliyor.
Mevduat Faizlerinde %55’e Kadar Yarış
Mevduat faizleri daha yavaş bir artış gösterse de yükseliş trendine girdi. Özellikle 50 bin TL üzeri mevduatlar için bankalar yüzde 48-50 arasında faiz verirken, bazı büyük hacimli mevduatlar için bankalar arası rekabet sonucu oran yüzde 55’e kadar çıktı.
Yatırımlar Ertelendi, Ekonomik Yavaşlama Endişesi
TOBB ETÜ Öğretim Üyesi Doç. Dr. Atılım Murat, faiz artışlarının enflasyonla mücadele açısından olumlu bulunsa da, yatırımların ertelenmesine yol açacağını vurguladı. Murat, “Yatırım kararları artık 2026’ya kaldı. Dördüncü çeyrek için planlanan projeler bile ötelendi” değerlendirmesinde bulundu.
Faizlerde Yüksek Seyir Devam Edebilir
19 Mart sonrası yaşanan gelişmeler, Merkez Bankası’nın faiz politikalarını sıkılaştırmasına ve fonlama maliyetlerini artırmasına neden oldu. Uzmanlar, faizlerdeki yüksek seyrin bir süre daha devam edeceğini ve bunun kredi maliyetleriyle birlikte reel sektör üzerindeki baskıyı artıracağını öngörüyor.
