Genel Devlet Açığı ve Ekonomik Göstergeler
2024 yılı için genel devlet açığının 1 trilyon 438 milyar 854 milyon TL olarak tahmin edildiği belirtiliyor. Bu açığın Gayrisafi Yurt İçi Hasıla’ya (GSYH) oranı, 2023 yılına göre önemli bir düşüş göstererek yüzde 4,5’ten yüzde 3,2’ye geriledi. Bu durum, mali disiplinin sağlandığını ve bütçe yönetiminde iyileşme olduğunu göstermektedir.
Merkezi devlet ve mahalli idareler açık verirken, sosyal güvenlik kurumlarının ise fazla verdiği gözlemlenmektedir. Bu durum, sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliği açısından olumlu bir gelişme olarak değerlendirilmektedir.
Gelir ve Harcamalarda Artış
2024 yılı itibarıyla genel devlet toplam gelirleri 14 trilyon 882 milyar 218 milyon TL’ye ulaşarak GSYH içindeki payını yüzde 33,4’e yükseltti. Bununla birlikte toplam harcamalar 16 trilyon 321 milyar 72 milyon TL’ye çıkarak GSYH’nin yüzde 36,6’sını oluşturdu. Toplam vergi ve sosyal katkı gelirleri ise 11 trilyon 240 milyar 452 milyon TL’ye yükseldi. Bu artışlar, devletin ekonomik faaliyetlerdeki rolünü ve kamu hizmetlerinin finansmanını desteklemektedir.
Vergi ve Katkı Paylarının Dağılımı
2023 yılında üretim ve ithalat üzerindeki vergilerin toplam vergi ve sosyal katkı gelirlerindeki payı yüzde 48,2 iken, 2024 yılında bu oran yüzde 46,7’ye düştü. Gelir ve servet üzerindeki cari vergilerin payı yüzde 24’e gerilerken, net sosyal katkıların payı yüzde 29,3’e yükseldi. Sermaye vergilerinin payı ise yüzde 0,1’e düştü. Bu değişiklikler, vergi sistemindeki yapısal değişikliklerin ve ekonomik koşulların etkisini yansıtmaktadır.
Genel Devlet Borç Stoku
Genel devlet konsolide brüt borç stokunun GSYH’ye oranı, 2024’te yüzde 23,6’ya gerileyerek olumlu bir seyir izledi. Bu durum, mali disiplinin güçlendiğini ve borç yükünün azaldığını göstermektedir. Düşük borç oranları, ekonomik istikrarın sağlanması ve gelecekteki mali esneklik açısından önemli bir unsur olarak değerlendirilmektedir.
Sonuç olarak, Türkiye'nin 2024 mali verileri, bütçe yönetimindeki iyileşmeleri, gelir artışlarını ve borç seviyelerindeki düşüşü göstermektedir. Bu gelişmeler, ekonomik sürdürülebilirlik ve mali disiplin açısından olumlu bir tablo çizmektedir.
```
