Artan bütçe açığı Hazine’nin iç borçlanma ihtiyacını hızla artırırken, dış borç ödemeleri de iç kaynaklarla karşılanıyor. 2025’in ilk 7 ayında yaklaşık 13 milyar dolarlık dış borç ödemesi gerçekleştiren Hazine, bu sürede yalnızca 8.75 milyar dolarlık dış borçlanmaya gitti. Aradaki açık ise iç borçlanma ile kapatıldı.
Temmuz ayında iç borç çevirme oranı yüzde 157’ye kadar ulaşırken, uzmanlar bütçe açığındaki yükselişin önümüzdeki dönemde iç borçlanma ihtiyacını artıracağını belirtiyor.
Ağustosta 441 Milyar TL Borçlanma Hedefi
Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın ağustos–ekim dönemine ilişkin finansman programına göre, sadece ağustos ayında 339 milyar TL iç borç ve 24 milyar TL dış borç geri ödemesi yapılacak. Bu ödemelere karşılık 8 ihale ile toplam 441 milyar TL’lik iç borçlanma planlanıyor. Böylece ağustos ayı için borç çevirme oranı yüzde 130 seviyelerinde hesaplanıyor.
Ağustos-ekim döneminde ise Hazine’nin toplam 859 milyar TL iç borç ödemesi (368 milyar TL ana para, 491 milyar TL faiz) yapması bekleniyor. Aynı dönemde dış borç ödemelerinin TL karşılığı ise yaklaşık 168 milyar TL olarak öngörülüyor. Bu süreçte 1 trilyon 123 milyar TL’lik iç borçlanma planlanıyor ve net iç borçlanmanın 757 milyar TL’ye ulaşması bekleniyor.
Yılın İlk 7 Ayında İç Borçlanma 2 Trilyon TL’yi Aştı
Gedik Yatırım Araştırma Uzmanı Burak Pırlanta’ya göre, Hazine yılın ilk 7 ayında yaklaşık 1.48 trilyon TL’lik iç borç geri ödemesine karşılık 2 trilyon TL’nin üzerinde iç borçlanmaya gitti. Bu rakam, planlanan borçlanmanın 150 milyar TL üzerinde gerçekleştiğini gösteriyor. Temmuzda iç borç çevirme oranının yüzde 157’ye kadar çıkmasıyla, ocak-temmuz ortalaması yüzde 135’in üzerine yükseldi.
Pırlanta ayrıca, haziran itibarıyla nakit bütçe açığının yeniden artış gösterdiğini ve bu durumun iç borçlanma ihtiyacını körüklediğini ifade etti. Ocak-haziran döneminde toplam nakit bütçe açığı 1.28 trilyon TL, faiz dışı açık ise 256 milyar TL seviyesinde gerçekleşti.
İç Borç, Dış Borç Ödemelerine Kaydırılıyor
Hazine’nin dış borçlanma kalemlerine bakıldığında, yılın ilk 7 ayında yalnızca 4.5 milyar dolarlık ABD Doları cinsinden Eurobond, 1.5 milyar Euro tutarında Eurobond ve 2.5 milyar dolarlık kira sertifikası ihracı gerçekleştirdiği görülüyor. Uzmanlara göre bu düşük dış borçlanma, iç borçla dış yükümlülüklerin karşılandığını ortaya koyuyor.
2025 Temmuz–2026 Haziran döneminde 3.3 trilyon TL’lik iç borç geri ödemesi öngörülüyor. Bu dönemde dış borç geri ödemesi ise 21 milyar dolara yaklaşacak. Aynı zamanda, iç borçlanma ihtiyacının 4 trilyon TL’yi aşabileceği ifade ediliyor. Bu durum aylık ortalama 350–360 milyar TL'lik bir iç borçlanma anlamına geliyor.
Borçların Vadeleri Kısalıyor
Hazine ve Maliye Bakanlığı verilerine göre, borç stokunun vadeye kalan ortalama süresi giderek kısalıyor. Haziran 2025 itibarıyla iç borç stokunun ortalama vadesi 3 yıl, dış borç stokunun ise 6.5 yıl oldu. Toplam borç stokunda bu süre 4.4 yıl olarak ölçüldü. Oysa 2 yıl önce iç borcun ortalaması 3.8 yıl, dış borçlarda ise 2017 yılında 9.9 yıla kadar çıkmıştı.
TVF’den 600 Milyon Dolarlık Murabaha Finansmanı
Türkiye Varlık Fonu (TVF), Kuwait Finance House (KFH) grubuna bağlı bankaların oluşturduğu konsorsiyumla 600 milyon dolarlık, 5 yıl vadeli murabaha finansman anlaşması imzaladı. Yapılan açıklamada, bu finansmanın teminat ya da garanti içermediği, piyasa şartlarına uygun ve düşük maliyetli olduğu belirtildi. Böylece TVF’nin İslami finansman piyasasından sağladığı toplam kaynak tutarı 1.8 milyar doları aştı.
