Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın Kısa Çalışma ve Kısa Çalışma Ödeneğine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliği, bugün Resmi Gazete’yle duyuruldu. Yeni düzenlemelere göre, genel ekonomik, sektörel veya bölgesel krizler nedeniyle uygulanacak olan ödeneğin hayata geçebilmesi için çalışma süresi en az üçte bir oranında azaltılacak.
Kriz Dönemlerinde Yeni Düzenleme
Yeni yönetmelik, kriz dönemlerinde işletmelerin çalışma sürelerini geçici olarak azaltmaları veya faaliyetlerini durdurmaları durumunda, sigortalı işçi sayısını koruma şartıyla Kısa Çalışma Ödeneği (KÇÖ) verilmesini de düzenliyor. 2011'de çıkarılan eski yönetmelik yürürlükten kaldırılarak, yerine 14 maddelik yeni bir yönetmelik getirildi. Ayrıca, 3 Şubat 2024'te Resmi Gazete'de yayımlanan 7495 sayılı kanun ile birlikte KÇÖ'den yararlanma şartlarına genel salgın durumu da eklenmiş durumda.
Başvuru ve Uygulama Şartları
Yeni yönetmeliğe göre, genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz, salgın gibi zorlayıcı sebeplerle iş yerinde kısa çalışma yapmak isteyen işverenler, SGK'ya başvurmak zorunda. Bu başvuruda, krizin iş yerine etkileri ve kısa çalışmaya tabi sigortalıların listesi de bildirilecek. Kısa çalışma süresi, iş yerinin haftalık normal çalışma süresinin üçte birinden az olamayacak.
SGK, işverenin talebini sebep ve şekil yönünden değerlendirecek. Zorlayıcı sebeplerin varlığı, işçi ve işveren sendikaları konfederasyonlarının iddiası veya güçlü emarelerin bulunması halinde, SGK tarafından karara bağlanacak. İş yerinin deprem, yangın, su baskını, heyelan, salgın hastalık, seferberlik gibi zorlayıcı sebeplerle etkilenmesi durumunda, kısa çalışma başvurularında Yönetim Kurulu kararı gerekmeyecek.
Ödeneğin Süresi ve Miktarı
Sigortalıların kısa çalışma ödeneğinden yararlanabilmesi için işverenin kısa çalışma talebinin uygun bulunması, sigortalının kısa çalışma başlama tarihinden önceki son 120 gün hizmet akdine tabi olması ve son üç yılda en az 450 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olması gerekliliği getirildi.
Günlük kısa çalışma ödeneği, asgari ücretin brüt tutarının yüzde 150'sini geçmemek üzere, sigortalının son 12 aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının yüzde 60'ı kadar olacak. Ödeneğin süresi ise üç ayı aşmamak üzere, kısa çalışma süresi kadar sağlanacak.
Çalışanların Hak Kaybı
Kısa çalışmaya geçen iş yerlerinde, çalışanlar primlerin eksik ödenmesi nedeniyle emeklilik sürecinde sıkıntılar yaşayacak ve hak kayıplarıyla karşı karşıya kalacaklar. Yeni düzenleme, hem işverenler hem de çalışanlar için önemli değişiklikler getiriyor ve kriz dönemlerinde işletmelerin ayakta kalmasına destek olmayı hedefliyor.
