Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Kasım 2024 Konut Satış İstatistiklerini açıkladı. Verilere göre, yıllık bazda konut satışları %63,6 oranında artarken, kredili (ipotekli) satışlardaki artış %315,7 seviyesine kadar ulaştı. Bu dikkat çekici yükseliş, hem enflasyon hem de faizlerin yüksek seyrine rağmen gerçekleşti.
Kredili Satışlardaki Artışın Sebebi
Gayrimenkul İktisatçısı Dr. Ahmet Büyükduman, bu artışı yorumladı ve 2023 Kasım’ında ipotekli satışların düşük seviyede olmasının yıllık artış oranını yüksek gösterdiğine dikkat çekti. Büyükduman, kredili satışların toplam konut satışlarına oranının hâlâ sınırlı olduğunu vurguladı: “Kasım ayında satılan konutların sadece %14’ü kredili. Ancak bu kredilerin, konut değerinin yalnızca ortalama %30’unu finanse ettiğini düşünürsek, işlem hacminin yalnızca %4,2’si krediyle finanse ediliyor.”
Faiz Oranları ve Fiyatlar Etkili
Konut kredisi faizleri, 2023 Haziran’da %8,5 seviyesinden başlayarak Mart 2024’te %50’ye kadar yükselen politika faizine paralel olarak artış gösterdiği kaydedilmişti. Nisan 2024’te zirve yaptıktan sonra gerilese de konut kredisi faizleri hâlâ %3 üzerinde seyrediyor. Buna rağmen kredili satışlarda görülen bu artış, konut piyasasında dikkat çekiyor.
Öte yandan, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Konut Fiyat Endeksi’ne göre, Kasım 2024’te konut fiyatları nominal olarak yıllık %29,4 artış gösterdi. Ancak, enflasyona göre reel fiyatlarda %12’lik bir düşüş yaşandı.
İpotekli Satışlar Tarihsel Olarak Düşük
Kasım ayında toplam konut satışlarının ortalama %22’sini oluşturan ipotekli satışlar, 2023 ve 2018 yıllarında bu oranı %6 seviyesine kadar düşürdü. 2024 yılında ise faiz oranlarındaki yükseliş nedeniyle ipotekli satışlar tarihsel olarak en düşük seviyelerde gerçekleşti.
Sonuç: Kredili Satışlar Hacimsel Olarak Sınırlı
Dr. Büyükduman, kredili satış oranının toplam konut piyasasına etkisinin sınırlı olduğunu belirterek, “Bu artışın, düşük baz etkisi nedeniyle oransal olarak büyük göründüğünü unutmamak gerekiyor” dedi. Ancak, yüksek faiz ortamında bile konut satışlarının artışı, piyasanın canlı kalmaya devam ettiğini gösteriyor.
