TBMM’de kabul edilen yeni düzenlemeyle turizm sektöründe çalışan işçilere yönelik haftalık izin kullanımı esnek hale getirildi. Sektör temsilcileri düzenlemeyi “operasyonel kolaylık” ve “çalışan tercihi” olarak savunurken; işçi sendikaları ve uzmanlar, yasanın işçilerin temel haklarını zayıflatacağı ve “kölelik yasası” olarak nitelendirilebileceği görüşünde.
Yasa ne getiriyor?
4857 sayılı İş Kanunu’na yapılan ekleme ile Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan belgeli konaklama tesislerinde çalışan işçilerin, yazılı talepleri ve işverenin onayı doğrultusunda hafta tatilini çalıştıkları günü takip eden 4 gün içinde kullanmalarına imkân tanındı.
Bu düzenlemeyle, mevcut sistemde yaşanan aynı gün izin zorunluluğunun sektörde yarattığı operasyonel sorunların çözülmesi amaçlanıyor. Otel işletmeleri, yasanın uzun süredir uygulanamadığını ve denetimler nedeniyle ciddi para cezalarıyla karşılaştıklarını ifade ediyor.
Sektör temsilcileri: “İzin hakkı korunuyor, sadece günü esnekleşiyor”
Türkiye Otelciler Birliği (TÜROB) Başkanı Müberra Eresin, yeni düzenlemenin sadece izin gününün belirlenmesine esneklik getirdiğini, haftada bir gün izin hakkının korunduğunu vurguladı. Aynı görüşü paylaşan Profesyonel Otel Yöneticileri Derneği (POYD) Başkanı Hakan Saatçioğlu da bu düzenlemenin kimseye zorla izin kullandırılması ya da izin hakkının gasp edilmesi anlamına gelmediğini dile getirdi.
Sendikalar sert tepki gösterdi: “Kazanılmış haklar geriye gidiyor”
Türkiye Otel Lokanta Dinlenme Yerleri İşçileri Sendikası (TOLEYİS) Başkanı Cemail Bakındı, düzenlemeyi “kölelik uygulaması” olarak niteledi. Özellikle yaz sezonunda personel eksikliği nedeniyle bir çalışanın birden fazla kişinin işini üstlendiğini söyleyen Bakındı, bu yasa ile çalışanların kesintisiz çalıştırılmasının önü açılacağını savundu.
DİSK: “Fazla mesai ödenmeyebilir”
DİSK'e bağlı Devrimci Turizm İşçileri Sendikası Başkanı Turgay Özdemir ise yasanın işverenlerin elini güçlendirdiğini ve fazla mesai ücretinin ödenmemesi için yasal bir boşluk yarattığını söyledi. “Biriken izinlerin nasıl kullandırılacağı belirsiz” diyerek yasanın işçilerin aleyhine işletilebileceği uyarısında bulundu.
Uzman uyarısı: “İşçi çalışacak ama hakkını alamayacak”
İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Uzmanı Okan Karagülle de yasanın işçilerin fiilen daha fazla çalışmasına rağmen karşılığını alamaması riskini doğurduğunu ifade etti. Karagülle, dinlenme sürelerinin kısalmasının işçinin bedensel ve zihinsel sağlığı üzerinde olumsuz etkiler yaratabileceğini vurguladı.
Tartışmalar büyüyor, süreç hukuka taşınacak
Yasa henüz Resmi Gazete’de yayımlanmadan kamuoyunda tepkilere neden oldu. İşçi sendikaları düzenlemenin hem İş Kanunu’na hem de Anayasa’ya aykırı olduğunu savunarak Anayasa Mahkemesi’ne başvuru yapacaklarını duyurdu. Turizm sektöründe başlayan bu esnek izin modeli, ilerleyen süreçte diğer sektörlere de yayılabilir endişesi taşıyor.
