Türkiye ile Suriye arasında ticareti neredeyse durma noktasına getiren yüksek gümrük vergisi krizi, Ticaret Bakanlığı’nın girişimleriyle birlikte çözüme kavuştu. Suriye’nin, Türkiye’den ithal edilen ürünlere %300 ila %500 oranında vergi artırımı uygulamasıyla başlayan kriz, yapılan görüşmelerin ardından sona erdi. İki ülke arasında ticaretin yeniden canlanması için 5 maddelik bir yol haritası belirlendi.
Yeni Dönem ve Vergi Krizi
Suriye’de Beşar Esad rejiminin yıkılmasıyla geçici hükümetin, 11 Ocak 2025 itibarıyla tek tip gümrük rejimine geçmesi, Türkiye’den gelen ürünlere uygulanan vergilerin %300 ila %500 oranında artırılmasına yol açmıştı. Bu durum, sınır kapılarında uzun tır kuyrukları oluştururken, ticaretin durma noktasına gelmesine sebep oldu. Sorunun çözümü için devreye giren Ticaret Bakanlığı’nın yürüttüğü temaslar neticesinde, iki ülke arasında gümrük vergilerinin yeniden düzenlenmesi ve ticaretin önündeki engellerin kaldırılması için anlaşmaya varıldı.
Ticaret Bakanlığı’ndan Açıklama
Ticaret Bakanlığı, konuyla ilgili yaptığı yazılı açıklamada, Suriye’de rejimin yıkılmasıyla birlikte halkın özgürlüğe kavuştuğu yeni dönemde Türkiye ile Suriye arasındaki ticari ilişkilerde büyük ilerlemeler sağlandığını dile getirdi. Açıklamada, “Türk ürünleri artık sadece kuzeydeki bölgelerde değil, Suriye’nin tamamında halkın kullanımına ulaşabilmektedir” ifadelerine yer verildi.
Görüşmeler ve İşbirliği
Ticaret Bakan Yardımcısı Mustafa Tuzcu başkanlığındaki Türk heyeti, 23 Ocak 2025’te Türk Hava Yolları’nın (THY) Şam’a gerçekleştirdiği ilk uçuşla Suriye’ye ulaştı. Heyet, Suriye Ticaret ve Tüketicinin Korunması Bakanı Mahir Halil el-Hasan, Dışişleri Bakan Yardımcısı Ahmet Duhan ve Kara ve Deniz Sınırları Otoritesi Başkanı Kuteybe Bedevi ile bir araya gelerek ticaret ve gümrük konularını ele aldı.
5 Maddelik Yol Haritası
Yapılan görüşmeler sonucunda, Türkiye ve Suriye arasındaki ticaretin yeniden canlanması için 5 maddelik bir yol haritası belirlendi:
Gümrük Vergilerinin Revizyonu:
Suriye’nin uyguladığı yüksek gümrük vergilerinin belirli ürünler için yeniden değerlendirilmesi kararlaştırıldı.
Serbest Ticaret Anlaşması:
2011 yılında askıya alınan Türkiye-Suriye Serbest Ticaret Anlaşması’nın, daha kapsamlı bir ekonomik ortaklık çerçevesinde yeniden hayata geçirilmesi için müzakereler başlatılacak.
Ekonomik ve Ticari İşbirliği:
Suriye ekonomisinin yeniden canlanması için sanayi, tarım, transit taşımacılık ve müteahhitlik alanlarında Türk firmalarıyla işbirliği yapılması planlandı.
Türk Firmalarının Yeniden İmar ve Yatırımlara Katılımı:
Türk firmalarının, Suriye’nin sadece belirli bölgelerinde değil, tüm ülkede faaliyet göstermesi ve imar projelerine katılması sağlanacak.
Sınır Kapılarında İşbirliği:
Sınır kapılarındaki ticari trafiğin hızlandırılması ve gümrük işlemlerinin daha verimli hale getirilmesi için koordinasyon artırılacak.
Yeni Dönemin Başlangıcı
Bu adımlarla birlikte, Suriye ile Türkiye arasındaki ticari ilişkilerin daha sağlam bir zeminde yeniden başlaması hedefleniyor. Ticaret Bakanlığı, iki ülke arasındaki ekonomik işbirliğinin güçlenerek devam edeceğini ve Türk firmalarının Suriye’nin yeniden yapılanmasında önemli bir rol oynayacağını belirtti.
