TBMM’ye sunulan torba yasa teklifinin etki analizi belli oldu. Vergi ve harçlarda yapılacak artışlar ile vergi istisnalarının daraltılmasından bütçeye toplam 200 milyar TL’yi aşan gelir sağlanması bekleniyor. En büyük katkının ise işveren prim teşvikinin düşürülmesinden gelmesi öngörülüyor.
Bütçeye 200 Milyar TL Net Katkı
Düzenleme kapsamında bütçe gelirlerinde 252 milyar TL artış, giderlerde ise 50 milyar TL azalma bekleniyor. Böylece net 200 milyar TL’nin üzerinde katkı sağlanacak. Cumhurbaşkanı kararıyla bu tutarın 246 milyar TL’ye kadar yükselmesi mümkün olacak.
Etki analizine göre:
- İşveren prim teşviki oranının 2 puana düşürülmesiyle 97,6 milyar TL tasarruf sağlanacak.
- Uzun vadeli sigorta kollarında işveren payının 1 puan artırılması planlanıyor.
- Genç girişimci teşviki ise kaldırılacak. Bu değişikliğin mali etkisi 11,7 milyar TL olacak.
Kira Gelirlerinden 22 Milyar TL Bekleniyor
Torba teklif, mesken kira gelirlerindeki istisna sınırlarını daraltıyor. 2024’te yaklaşık 2 milyon mükellef bu istisnadan yararlanırken, düzenleme sonrası bu sayının 500 binin altına düşmesi bekleniyor. 2026 gelirlerine uygulanacak bu değişiklikle 2027’de 22 milyar TL gelir etkisi oluşacak. Ayrıca, kiraya verilen konutlar için kredi faizinin gider yazılması uygulaması kaldırılacak. Bu düzenlemeden de 1,6 milyar TL ek gelir amaçlanıyor.
Harç Düzenlemeleri: 4,5 Milyar TL Gelir
Yeni düzenlemeyle bazı meslek ve işletmelere yıllık harç getiriliyor:
- Özel sağlık kuruluşları: 20–50 bin TL,
- Ağız ve diş sağlığı merkezleri: 20–40 bin TL,
- Veteriner klinikleri: 10–40 bin TL,
- Kuyum işletmeleri: 30 bin TL,
- İkinci el araç ve taşınmaz ticareti yapan işletmeler: 20 bin TL,
- Havayolu, maden ve kıymetli maden ruhsatları için de yıllık harç alınacak.
Bu düzenlemelerle yaklaşık 4,5 milyar TL gelir elde edilmesi planlanıyor.
Araç Satışlarına Harç, BES’te Yeni Yetki
Yeni torba teklifine göre araç satışlarına binde 2 oranında harç getirilecek. 2024 yılında 9,2 milyon ikinci el ve 1,3 milyon sıfır araç satıldığı dikkate alındığında, bu uygulamanın 2026’da 13,1 milyar TL gelir getirmesi bekleniyor. Ayrıca Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) için devlet katkısı oranının %0 ile %50 arasında belirlenmesi yetkisi Cumhurbaşkanı’na veriliyor. 2026 yılı için BES’e ayrılacak ödenek 132 milyar TL olarak hesaplandı. Katkı oranında her yüzde 10’luk değişim, yaklaşık 45 milyar TL etkide bulunacak.
Uzmanlardan Uyarı: “Yeni Vergiler Yerine Tasarruf Öncelikli Olmalı”
Ekonomi yazarı Abdullah Tolu, torba teklifin toplumun geniş kesimlerini ilgilendirdiğini belirterek, “Vergi artışları ve istisna kaldırmaları dikkatle ele alınmalı” dedi.
Tolu, konut kira istisnasının kaldırılması ve konut kredisi faizlerinin gider yazılamamasının konut piyasasında olumsuz etki yaratacağını vurguladı. Ayrıca, imalat dışı sektörlere yönelik teşviklerin azaltılmasını doğru bulmadığını belirterek şu değerlendirmeyi yaptı:
“Ekonomik durgunluk döneminde vergileri artırmak yerine, kamu harcamalarında ciddi tasarrufa gidilmeli. Üretim, ihracat ve kayıt dışılıkla mücadeleye odaklanan adımlar atılmalı.”
