Avrupa Birliği (AB) ekonomisi, mevcut yapısal sorunlarına ek olarak ABD'nin yeni gümrük tarifeleri ve savunma harcamalarını artırmaya yönelik politikalarıyla büyük bir baskı altında. Ekonomik durgunluk, küresel ticarette artan bölünmeler ve jeopolitik istikrarsızlık, AB’yi giderek zorlaşan bir sürecin içine sürüklüyor. Rusya-Ukrayna savaşının dördüncü yılına girerken, kıtanın karşı karşıya olduğu belirsizlikler daha da derinleşiyor.
ABD ile Gerilen İlişkiler ve Ticaret Politikaları
ABD’deki yönetim değişikliği, AB-ABD ilişkilerine olumsuz yansıdı. Başkan Donald Trump’ın korumacı ekonomi politikaları ve "Önce Amerika" yaklaşımı, özellikle çelik ve alüminyum ithalatına getirilen %25 gümrük vergileriyle AB ülkelerini doğrudan etkiledi. Avrupa, bu uygulamaların küresel ticaretin dengesini bozduğunu ve belirsizliği artırdığını savunuyor. AB, bu tarifelere sert tepki göstererek, gerektiğinde ticaret savaşı başlatmaktan çekinmeyeceği mesajını iletti.
AB'nin Diplomatik Süreçlerden Dışlanması
Trump yönetimi, Rusya ile Ukrayna arasındaki barış müzakerelerinde AB’yi sürece dahil etmeyerek ilişkileri daha da gerdi. Avrupalı liderler, kıtanın doğrudan etkilendiği bu çatışmada söz sahibi olmak istese de, ABD tarafında karşılık bulamadı. Ayrıca, Trump yönetimi, Avrupa ülkelerinin savunma harcamalarının yetersiz olduğunu belirterek, NATO üyelerinin gayrisafi yurtiçi hasılalarının (GSYH) %5'ini savunmaya ayırmaları gerektiğini dile getiriyor. Bu talep, halihazırda yüksek kamu borcu ve bütçe açığıyla mücadele eden Avrupa ekonomileri için büyük bir yük oluşturuyor.
Ekonomik Büyüme ve Rekabet Gücü Sorunları
AB ekonomisi son yıllarda ABD ve Çin’e kıyasla oldukça düşük bir büyüme performansı sergiliyor. 2025 için %1,5 büyüme beklentisi bulunurken, bazı tahminlere göre Avro Bölgesi'nin büyümesi %1’in altında kalabilir. Özellikle son 15 yılda ABD’nin ekonomik büyüme oranı %70 artarken, AB’nin büyüme oranı %20’de kaldı. Teknoloji ve dijital dönüşüm alanlarında ABD’nin gerisinde kalan Avrupa, küresel rekabette zemin kaybetmeye devam ediyor.
Üretkenlik ve sanayi rekabetinde de gerileyen Avrupa, artan iş gücü maliyetleri nedeniyle ABD ve Çin ile rekabet etmekte zorlanıyor. AB, bürokrasiyi azaltmak, teknolojiye yatırım yapmak ve enerji maliyetlerini düşürmek gibi reformlarla rekabet gücünü artırmayı hedeflese de, ABD’nin hızla uygulamaya koyduğu teşvik paketleri karşısında zorlanıyor.
Kamu Borcu ve Bütçe Açığı AB'yi Zorluyor
Avrupa ülkeleri, yüksek kamu borçları ve bütçe açıkları nedeniyle mali disiplini sağlamakta güçlük çekiyor. AB kurallarına göre kamu borcunun GSYH'nin %60'ını, bütçe açığının ise %3'ü aşmaması gerekiyor. Ancak Yunanistan, İtalya, Fransa, Belçika ve İspanya gibi ülkelerde kamu borcu %100'ü aşmış durumda. 13 AB ülkesi bu borç sınırını aşarken, İtalya, Macaristan ve Romanya’nın da dahil olduğu 10 ülke bütçe açığı kriterini karşılayamıyor. Bu durum, savunma harcamalarının artırılması ve ekonomik büyümenin teşvik edilmesi konularında AB’yi kısıtlayan önemli bir faktör haline geliyor.
Enflasyon ve Enerji Krizi Devam Ediyor
Enflasyonla mücadele konusunda Avrupa Merkez Bankası (ECB), uzun vadede %2 hedefini korusa da, son aylarda enflasyon %3 seviyelerine yakın seyrediyor. Enerji fiyatlarındaki dalgalanmalar da AB ekonomisini zorluyor. Doğal gaz fiyatlarının yükselmesi ve AB’nin gaz depolarındaki doluluk oranının son 5 yılın ortalamasının %10 altında olması, enerji krizinin derinleşebileceğine işaret ediyor.
AB İçin Zorlu Bir Dönem
AB ekonomisi, ticari ve politik gerilimler, düşük büyüme oranları, yüksek borç seviyesi ve enerji krizi gibi sorunlarla karşı karşıya. ABD ile ilişkilerde yaşanan gerilim, Avrupa’nın küresel ticaretteki konumunu daha da zorlaştırıyor. Kendi kendine yeterli bir ekonomik model oluşturma çabasında olan AB, rekabet gücünü artıracak ve ekonomik istikrarı sağlayacak reformlara odaklanmak zorunda. Ancak mevcut yapısal sorunlar ve küresel belirsizlikler, bu süreci daha da karmaşık hale getiriyor.
