Zengin çiçek florasına sahip olmasına rağmen Doğu Karadeniz’de arıcılık, iklim koşulları ve çevresel sorunlar nedeniyle giderek geriliyor. Trabzon’da ağırlıklı olarak kestane ve orman gülü balı üretilse de hem kalite hem de verim konusunda ciddi sıkıntılar yaşanıyor. Genç neslin arıcılığa ilgisizliği ve yaylalarda artan betonlaşma da sektörün geleceğini tehdit ediyor.
“Hasat Tatmin Edici Değil”
Trabzon Arı Yetiştiricileri Birliği Başkanı Yusuf Aksoy, bu yılki bal hasadının son on yılın en zayıf dönemlerinden biri olduğunu belirterek şunları söyledi:
“Geçen yıl oldukça kötü bir sezon geçirmiştik. Bu yıl bazı bölgelerde kısmi iyileşme olsa da, birçok yerde durum daha da geriledi. Yağışsız hava, sıcak rüzgârlar ve kırağı bal oluşumunu olumsuz etkiledi. Genel olarak tatmin edici bir sezon yaşamadık.”
Zengin Flora, Düşük Verim
Doğu Karadeniz’de çiçek çeşitliliği oldukça fazla olmasına rağmen, arıcılar iklim engelleri nedeniyle yeterli verim alamıyor. Bu yüzden birçok üretici, Gümüşhane, Bayburt, Erzurum ve Van gibi illere giderek üretim yapıyor.
- Orman gülü balı, toksik içeriği nedeniyle yasal olarak onaylanmadığından üretimi yasak.
- Kestane balında ise gal arısının çiçeklenmeyi engellemesi verimi ciddi şekilde düşürüyor.
Oysa kestane balı, antioksidan özellikleri sayesinde özellikle akciğer hastalıklarına karşı besleyici bir ürün olarak biliniyor.
Yeni Nesil Arıcılıktan Uzak Duruyor
Aksoy, arıcılığın gençler arasında cazip görülmediğini vurgulayarak şunları aktardı:
“Arıcılık çoğunlukla ek iş olarak yapılıyor. Yaşlıların oranı yüksek ve sağlık sorunları nedeniyle işi bırakıyorlar. Gençler ise arı sokmasından çekiniyor ya da sektöre mesafeli yaklaşıyor. Yine de eğitim alıp büyük çapta arıcılığa başlayan bazı gençlerimiz var.”
İhracatta Yeni Arayışlar
2012 yılında bazı bal ihracatlarının geri çevrilmesinin sektörü olumsuz etkilediğini hatırlatan Aksoy, Trabzon balının yeniden pazarlarda yer alması için girişimlerde bulunduklarını söyledi:
“NMR cihazı tam olarak devreye girdiğinde ihracatta artış bekliyoruz. Ayrıca Türkiye genelinde Trabzon balını pazarlayacak bir ağ kurmak için çalışmalar yürütüyoruz.”
Betonlaşma ve Barajlar Tehdit Unsuru
Yaylalarda hızla artan betonlaşma ve baraj projeleri, arıcılığın geleceği için en büyük tehditler arasında. Çiçek açacak alanların azalması, arıların yaşam sahasını daraltırken ekolojik dengeyi de bozuyor. Aksoy, “Geçen yıl bu nedenlerle ciddi arı kayıpları yaşadık. Ekolojik dengenin bozulması, arı sağlığını doğrudan tehdit ediyor” diyerek durumu özetledi.
Doğu Karadeniz’in zengin florasına rağmen, iklimsel zorluklar, genç neslin ilgisizliği ve çevresel tehditler arıcılığı her geçen gün daha da geriye götürüyor.
