Türkiye’nin en büyük ihracatçı sektörlerinde dış ticaret dengesi son yıllarda ithalat lehine değişmeye başladı. Kur politikaları ve üretim maliyetlerindeki artış, ithalatı cazip hale getirirken, son iki yılda neredeyse tüm sektörlerde ithalat artışı ihracattan daha yüksek oldu.
TÜİK Özel Ticaret Sistemi verilerine göre, otomotiv sektöründe 2020-2024 arasında ihracat yüzde 47 artarken, ithalat yüzde 107 yükseldi. Özellikle son üç yılda otomotiv ithalatında dikkat çekici bir hızlanma görüldü. Hazır giyim sektöründe ise ithalat son beş yılda yüzde 119 artarken, ihracat 2022’de 23,3 milyar dolar ile zirve yaptıktan sonra gerileyerek 2024’te 20,3 milyar dolara indi. Elektrik-elektronikte de benzer şekilde ithalat, son üç yılda ihracatı geçti.
Çelik sektöründe 2020-2022 döneminde fazla verilmesine rağmen, 2023 ve 2024’te açık oluştu. Demir ve demir dışı metallerde ise 2023’teki pozitif denge, 2024’te yeniden negatife döndü.
TİM verilerine göre, Türkiye’nin 2024’te en fazla ihracat yaptığı ilk altı sektör; otomotiv, kimya, hazır giyim, elektronik, çelik ve demir/demir dışı metaller oldu. Bu sektörler toplam ihracatın yüzde 51,3’ünü oluştururken, ithalattaki payları yüzde 59,8’e kadar ulaştı.
Otomotivde ithalat sıçradı
2024’te otomotiv ihracatı 32,4 milyar dolar, ithalatı 31,6 milyar dolar olarak gerçekleşti. İhracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 102,4 olsa da önceki yıllara göre belirgin düşüş yaşandı. 2023’e kadar 15-17 milyar dolar seviyesinde olan ithalat, son iki yılda 30 milyar doların üzerine çıktı.
Hazır giyim geriliyor
Hazır giyim sektöründe ihracat, 2022’den bu yana düşüşte. 2024’te 20,3 milyar dolarlık ihracata karşılık 3,5 milyar dolar ithalat yapıldı. Fazla 16,8 milyar dolar olsa da bu, son üç yılın en düşük seviyesi oldu.
Elektronikte açık büyüyor
Elektrik-elektronik sektöründe 2024’te 16,9 milyar dolarlık ihracata karşılık, 35 milyar doları aşan ithalat yapıldı. Dış ticaret açığı 18 milyar doların üzerine çıktı.
Çelik ve metallerde tablo olumsuz
Çelikte son iki yılda açık verilirken, 2024’te ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 92,5 oldu. Demir ve demir dışı metallerde ise 2023’teki fazla, 2024’te 251 milyon dolarlık açığa dönüştü.
Kimya sektörü pozitif ayrıştı
En büyük altı sektör içinde dış ticarette görece pozitif tablo çizen tek alan kimya oldu. 2024’te 36 milyar dolar ihracata karşılık 105,6 milyar dolar ithalat yapıldı. İhracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 34’e kadar yükseldi ve son beş yılın en yüksek seviyesine çıktı.
