2024’te yapılan mevzuat değişikliğiyle Katma Değer Vergisi (KDV), gelir vergisine benzer şekilde büyük ölçüde kesinti (tevkifat) yoluyla toplanan vergiler sınıfına girdi. Başlangıçta yalnızca iki sektörde uygulanan kısmi KDV tevkifatı, bugün 43 mal ve hizmet kalemini kapsıyor. Bu değişiklikle tevkifatın, dahilde alınan KDV içindeki payı yüzde 10’lardan yüzde 67’ye kadar yükseldi.
Yeni Ekonomi Danışmanlık A.Ş. Kurucu Ortağı Nazmi Karyağdı, düzenlemeyi değerlendirerek Avrupa’da istisnai olan tevkifat yönteminin Türkiye’de neredeyse sistemin kendisi haline geldiğini söyledi. Karyağdı, naylon fatura kullanan işletmeler nedeniyle dürüst mükelleflerin ağır finansman yükü altında kaldığını vurguladı.
Karyağdı’ya göre yüksek tevkifat oranları, özellikle KOBİ’leri zor durumda bırakıyor. Satılan mal veya hizmetten doğan KDV’nin peşin olarak devlete ödenmesi, mal bedeli tahsil edilmeden işletmelerin devleti finanse etmesine yol açıyor. Ayrıca, yüksek kesinti oranları devreden KDV stokunu artırıyor ve iade süreçlerindeki uzun bekleme süreleri işletmeleri iade talebinden vazgeçiriyor.
1985’te toplam vergi gelirlerinin yüzde 14,8’ini oluşturan dahilde alınan KDV, 2024’te yüzde 23,8’e kadar çıktı. Kısmi ve tam tevkifatın payı ise 2000’de yüzde 0,06 iken 2024’te yüzde 67,7 ile rekor kırdı. 2025’in ilk yarısında bu oran yüzde 65,48 olarak gerçekleşti.
Karyağdı, kısa vadede tevkifat tür ve oranlarının azaltılması, indirim için ödeme şartının kaldırılması; orta vadede ise KDV’nin temel beyan esasına dönülmesi gerektiğini belirtti.
