İsrail’in İran’a yönelik 12 gün süren ve ateşkesle sona eren saldırılarının ardından ülke ekonomisi ciddi bir sarsıntı geçiriyor. Uzmanlara göre savaşın günlük maliyeti 725 milyon doları bulurken, kamu bütçesi üzerindeki baskı artıyor. Bu durum, Tel Aviv yönetimini vergilerde artış ve bütçe kesintileri gibi zorlayıcı kararlarla karşı karşıya bıraktı.
Savaş Ekonomiye Büyük Darbe Vurdu
Saldırılar sırasında sadece ilk haftada yaklaşık 5 milyar dolar harcayan İsrail'in, günde 593 milyon dolar saldırı gideri ve 132 milyon dolar savunma harcaması yaptığı belirtildi. Savunma sistemlerinin yalnızca İran’dan gelen füzelere karşı maliyeti günlük 10 ila 200 milyon dolar arasında değişti.
Uzmanlar, savaşın bir ay daha sürmesi halinde toplam maliyetin 20 milyar dolara, bütçe açığının ise yüzde 6’ya (yaklaşık 25 milyar dolar) çıkabileceğini belirtiyor. Bu dönemde evlerinden tahliye edilenlerin sayısı 10 bini aşarken, 36 binden fazla kişi devletten tazminat talebinde bulundu.
Bütçe Krizi ve Yeni Kaynak Arayışı
İsrail Maliye Bakanlığı, artan askeri harcamaları karşılamak için Meclis’e 857 milyon dolarlık ek bütçe talebinde bulundu. Sağlık, eğitim ve sosyal hizmetler gibi bakanlık bütçelerinden ise 200 milyon dolarlık kesinti planlanıyor. Bu kaynakların büyük kısmı, 450 bin yedek askerin göreve çağrılmasıyla oluşan ordu giderleri için kullanılacak.
Piyasalar Baskı Altında: Şekel Değer Kaybetti
İsrail para birimi şekel, savaş sürecinde dolar karşısında ciddi bir değer kaybı yaşadı. İsrail Merkez Bankası'nın piyasaya müdahalesiyle toparlanma sağlansa da, uzmanlar bu tür müdahalelerin uzun vadede maliyetli olduğunu vurguluyor.
Teknoloji ve Elmas Sektörü Zor Durumda
Ülkenin milli gelirinin yüzde 20’sini oluşturan teknoloji sektörü yüzde 44 küçülürken, elmas borsasına yapılan saldırı sonrası elmas ihracatı yüzde 35 azaldı. Ben Gurion Havalimanı'nın kapatılması ve ulusal hava yolu şirketi El Al’ın 48 uçağını yurtdışına taşıması da ekonomik kayıpları büyüttü.
"Yatırımcı Güveni İçin Yıllar Gerekebilir"
Uzmanlar, İsrail ekonomisinin yeniden istikrara kavuşması için uzun vadeli reformlar ve yoğun çalışma gerektiğini vurguluyor. Tel Aviv Borsası gibi stratejik kurumların hedef alınması, sadece ekonomik değil, psikolojik bir kırılma yarattı. Yatırımcıların güveninin sarsılması, istihdam, büyüme ve sermaye akışı açısından ciddi riskler doğuruyor.
