Tarım ve Orman Bakanlığı, 2025’ten itibaren damızlık hayvan ithalatında bir dizi yeni düzenlemeyi uygulamaya geçiriyor. Yeni kurallar kapsamında "Hastalıktan Ari Sağlık Sertifikası" zorunlu hale getirilirken, gebe olmayan düvelerin ithalatına izin verilecek. Bu düzenlemeler, hem ithalatçı ülkeler hem de sektör temsilcileri tarafından yakından takip ediliyor.
Hastalıktan Ari Sertifika Zorunluluğu
1 Ocak 2025 itibariyle sütçü ve kombine ırk sığırların ithalatında, "Hastalıktan Ari Sağlık Sertifikası" zorunlu hale getiriliyor. Sertifikası olmayan işletmeler ithalat yapamayacak. Ancak, Tarım ve Orman Bakanlığı’na bağlı kurum ve projeler bu zorunluluktan ayrı tutulacak.
Yeni İthalat Kuralları
Gebe Olmayan Düve İzni: Sadece gebe olmayan 4-12 aylık dişi düvelerin ithalatına izin verilecek.
Asgari İthalat Sayısı: İthalat izni, kendi işletmesi için en az 60 baş; satış amacıyla ithalat yapacaklar için ise en az 250 baş hayvan getirilmesi şartıyla verilecek.
Orijin Ülke Şartı: Hayvanların orijin ve yükleme ülkelerinin aynı olması gerekecek.
Etçi Irklarda Yeni Düzenleme
Etçi damızlık sığır ithalatı, yalnızca gebe düvelerle sınırlı olacak ve Güney Amerika, Kuzey Amerika ile Avustralya’dan yapılabilecek. Dişi sığır ithalatlarında, izin verilen sayının %5’i kadar erkek hayvan ithalatına da izin verilecek.
ABD ve AB’den Gelen Tepkiler
ABD Tarım Bakanlığı (USDA), Türkiye’nin yeni ithalat kurallarını sert bir şekilde eleştirerek, bu düzenlemelerin ticaret kısıtlamalarına neden olduğunu belirtti. ABD, Türkiye’ye 2023’te 29 milyon dolar değerinde damızlık sığır ihraç etmişti ancak 2024’te ABD’den yapılan ithalat, ülkedeki kuş gribi tespiti nedeniyle durdurulmuştu.
Avrupa ülkeleri de "Mavi Dil Hastalığı" nedeniyle benzer kısıtlamalarla karşı karşıya. USDA, bu durumun hem ithalatçılar hem de ihracatçılar için zorlayıcı bir süreç yarattığını belirtiyor.
Türkiye’nin Gerekçesi
Tarım ve Orman Bakanlığı, yeni kuralların gerekçesi olarak süt üretim fazlasını ve yerel hayvancılığı destekleme politikasını gösteriyor. Ancak sektör temsilcileri, artan yem ve diğer üretim maliyetlerinin süt ve et fiyatlarını düşürdüğünü ve yeni düzenlemelerin fiyatlar üzerindeki etkisinin belirsiz olduğunu ifade ediyor.
İthalatta Yeni Uygulama Tarihleri
1 Ocak 2025 itibariyle geçerli olacak düzenlemeler, damızlık hayvan ithalatını ciddi şekilde şekillendirecek. İthalat izni verilen hayvanların sağlık şartları, veteriner kontrolleri ve ihracatçı ülkelerin onayıyla uyumlu olacak şekilde ülkeye giriş yapabilecek.
Sektör için Yeni Dönem
Bu yeni düzenlemeler, Türkiye’nin hayvancılık sektöründe yerli üretime öncelik verme çabasını yansıtıyor. Ancak ithalatın zorlaşması, piyasada arz-talep dengesine ve fiyatlara nasıl yansıyacağı konusunda soru işaretleri yaratıyor.
