Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılı doğum istatistiklerini yayımladı. Verilere göre, Türkiye’de toplam doğurganlık hızı 1,48 çocuk ile 2001 yılından bu yana en düşük seviyeye geriledi. Bu oran, nüfusun kendini yenileyebilmesi için gerekli olan 2,10 sınırının altında kalmaya devam ediyor. 2014’ten bu yana süregelen düşüş trendi, nüfus artışı açısından alarm veriyor.
Şanlıurfa Zirvede, Eskişehir ve Bartın Sonda
2024’te doğurganlık hızının en yüksek olduğu il 3,28 çocuk ile Şanlıurfa olurken, onu Şırnak (2,62) ve Mardin (2,32) takip etti. En düşük doğurganlık oranı ise 1,12 çocuk ile Bartın ve Eskişehir'de kaydedildi. Ankara, İzmir ve Zonguldak gibi büyükşehirlerde de oranlar 1,15–1,17 seviyelerinde kaldı.
Yenilenme Seviyesi Altındaki İl Sayısı Arttı
2017 yılında 57 ilde doğurganlık hızı yenilenme eşiği olan 2,10’un altındayken, bu sayı 2024’te 71’e çıktı. 1,50’nin altında kalan il sayısı da aynı dönemde 4’ten 55’e yükseldi. Üç çocuk ve üzeri doğurganlık oranına sahip il sayısı ise yalnızca Şanlıurfa ile sınırlı kaldı.
Eğitim Seviyesi Arttıkça Doğurganlık Düşüyor
Eğitim düzeyine göre yapılan incelemede, okuma yazma bilmeyen kadınların doğurganlık hızı 2,65 olurken, yükseköğretim mezunu kadınlarda bu oran 1,22’ye kadar düştü.
Kaba Doğum Hızı da Geriliyor
Bin kişilik nüfusa düşen canlı doğum sayısını ifade eden kaba doğum hızı da 2001’de binde 20,3 iken, 2024’te binde 11’e geriledi. Aynı şekilde çocuk yaşta (15-19) annelik oranı da binde 49’dan binde 10’a düştü.
Anne Olma Yaşı Artıyor, Kardeşler Arası Süre Uzuyor
2001’de ortalama anne yaşı 26,7 iken, 2024’te bu yaş 29,3’e çıktı. İlk doğum yaşı ortalaması ise 27,3 oldu. En yüksek ilk doğum yaşı 29,4 ile Tunceli’de görülürken, en düşük yaş 24,4 ile Şanlıurfa ve Muş’ta kaydedildi.
İki doğum arasındaki ortalama süre de artarak 4,7 yıla yükseldi. En kısa doğum aralığı Şanlıurfa (2,7 yıl), en uzun ise Kırklareli (5,4 yıl) oldu.
Canlı Doğan Bebek Sayısı 937 Bini Aştı
2024’te toplam 937 bin 559 bebek doğdu. Bunların yüzde 51,4’ü erkek, yüzde 48,6’sı kız oldu. Doğumların yüzde 3,3’ü çoğul doğumdu; bunların büyük çoğunluğu ikizlerden oluştu.
İlk Doğumlar Öne Çıkıyor
Doğumların yüzde 41,9'u annenin ilk çocuğu, yüzde 30,3’ü ikinci, yüzde 16’sı üçüncü ve yüzde 11,5’i dördüncü veya daha fazla çocuğa ait olarak gerçekleşti.
Avrupa ile Karşılaştırma
AB ülkeleri arasında Türkiye, 2024 itibarıyla 1,48 çocukluk doğurganlık hızı ile 9. sırada yer aldı. En yüksek doğurganlık Bulgaristan’da (1,81), en düşük ise Malta’da (1,06) kaydedildi.
